Cyhoeddiad O’r Mynydd i’r Môr fod RSPB Cymru nawr yn cynnal y prosiect
O Fehefin 2020 ymlaen, bydd y prosiec,t sy’n anelu at sicrhau newidiadau i natur ar raddfa fawr, drwy sicrhau budd ecolegol, economaidd a chymdeithasol, yn cael ei cynnal gan RSPB Cymru. Mae partneriaid, rhanddeiliaid lleol a chyllidwr O’r Mynydd i’r Môr wedi cytuno y dylai gwaith ar brosiectau cyfredol symud at broses gynllunio newydd sy’n caniatáu i gymunedau lleol gytuno ar gyfeiriad unrhyw brosiectau tir a môr yn yr hirdymor.
Meddai Neil Lambert, Pennaeth Tir, RSPB Cymru:
“Yn ystod y cyfnod hwn o sialensiau eithriadol, rydym yn hynod o falch bod O’r Mynydd i’r Môr yn mentro i gyfnod newydd o gynllunio fydd yn caniatáu i randdeiliaid a chymunedau lleol fod yn rhan gyflawn o gyd-ddylunio prosiectau newydd. Wrth fwrw ‘mlaen byddwn yn gweithio’n agos â rhanddeiliaid tir a môr. Mae’n hanfodol bod unrhyw brosiect yn sicrhau budd i bobl yn ogystal â byd natur. Mae’n gyfle arbennig i gynyddu’r cysylltedd rhwng amgylcheddau daearol a morol ar raddfa a fydd o fudd i bobl a bioamrywiaeth yn y canolbarth.”
Mae rôl RSPB Cymru yn rheoli’r prosiectau hyn yn disodli rôl Rewilding Britain a gymrodd gam yn ôl yn Hydref 2019 yn dilyn adborth gan gymunedau lleol. Ers mis Hydref mae partneriaeth O’r Mynydd i’r Môr wedi bod yn dysgu oddi wrth adborth lleol ac wedi bod yn edrych ar ffyrdd o barhau i ddatblygu canllawiau arfer gorau er mwyn sicrhau bod y prosiectau’n cael effaith bositif ar natur a phobl.
Rydym wedi ymgynghori â Copa (Cymunedau Oll Pumlumon a’r Ardal) ynghylch cyfeiriad y cyfnod cynllunio ac maent yn awyddus i weld y broses yn ystyried barn rhanddeiliaid lleol yn llawn. Bydd RSPB Cymru yn chwarae rhan allweddol yn cynnal staff y prosiect a chyflwyno adroddiadau i gyllidwyr, fodd bynnag bydd y broses o wneud penderfyniadau yn gyfartal i’r holl bartneriaid presennol ac yn y dyfodol.
Meddai’r Cynghorydd Elwyn Vaughan, Plaid Cymru, a Chadeirydd grŵp cymunedol Copa:
“Rydym yn falch bod y prosiect wedi gwrando ar y pryderon a leisiwyd dros y 18 mis diwethaf, a gydag ymadawiad Ail-wylltio Prydain, a’u gweledigaeth, ynghyd ag ail-strwythuro’r prosiect yn gyfan gwbl, rydym â’n golygon ar greu dyfodol yn seiliedig ar sylfeini newydd sy’n adlewyrchu cymuned a thirwedd yr ardal hon.”
Fel sawl ardal yng Nghymru a thu hwnt, mae gan y Mynyddoedd Cambrian dreftadaeth ddiwylliannol a naturiol cyfoethog iawn ond sydd wedi gweld dirywiad yn ei fywyd gwyllt a chynnydd mewn ansicrwydd economaidd. Bwriad O’r Mynydd i’r Môr yw creu dyfodol ble mae pobl a bywyd gwyllt yn ffynnu ochr yn ochr â’i gilydd, drwy gydweithio ag amrywiaeth o dirfeddianwyr a defnyddwyr adnoddau, wrth edrych ar sut gall economi leol, natur-gyfeillgar gefnogi hyn.
Meddai Rory Francis, Rheolwr Cysylltiadau Cyhoeddus ac Ymgyrchoedd Coed Cadw:
“Un peth rydym wedi ei ddysgu dros y misoedd diwethaf yw pa mor bwysig yw amgylchfyd o safon uchel i bob un ohonom. O’r cychwyn cyntaf, bwriad O’r Mynydd i’r Môr yw helpu adfer a gwella’r amgylchfyd hwnnw, hybu ffyniant ecosystemau a sicrhau economi leol gadarn. Dyma gyfle o’r newydd i O’r Mynydd i’r Môr wneud hyn, drwy gyd-weithio â rhanddeiliaid a chymunedau lleol. Rydym yn benderfynol o ddysgu gwersi o’r gorffennol gan sicrhau y gallwn, un ac oll, wneud y gorau o’r cyfle hwn i’r dyfodol.”
Bydd RSPB Cymru yn cynnal Summit to Sea am hyd at ddwy flynedd ac mae’r prosiect yn cael ei ariannu gan yr Endangered Landscapes Programme. O achos cyfyngiadau presennol Covid-19, bydd amseriad y prosiect yn hyblyg ac yn para hyd at ddwy flynedd os oes angen, er mwyn sicrhau bod rhanddeiliaid yn medru cyfrannu cymaint â phosib i ddatblygiad y prosiect. Bydd y prosiect hefyd yn dilyn datblygiad yr ymgynghoriad ar ffermio cynaliadwy, i sicrhau bod y broses o gyd-ddylunio’r prosiect yn ymateb i’r penderfyniadau a wneir yn yr ymgynghoriad gan Lywodraeth Cymru.
Er budd tryloywder, mae’r prosiect yn parhau i gael ei alw’n ‘O’r Mynydd i’r Môr’ gan mai dyma deitl gweithredol a all gael ei newid pe bai’r partneriaid a’r rhanddeiliaid yn cytuno ar well ffordd ymlaen.
Yn dilyn cais llwyddiannus i’r Endangered Landscapes Programme yn 2018, cyflwynwyd nawdd ariannol o £3.4 miliwn i O’r Mynydd i’r Môr dros 5 mlynedd. Ym Mehefin 2020, ail-strwythurwyd ac addaswyd amserlen cwblhau’r gwaith er mwyn canolbwyntio ar gyfnod cychwynnol o ail-ddylunio, sydd yn derbyn nawdd ariannol (£158,000) gan y cyllidwyr gwreiddiol, fel y bydd am y flwyddyn neu ddwy nesaf (yn dibynnu ar y newidiadau i ganllawiau pellhau cymdeithasol). Mae’r grant gwreiddiol wedi’i glustnodi ar gyfer y prosiect ar yr amod bod prosiect addas yn cael ei gytuno â’r rhanddeiliaid.